Tumult toruński 1989
Autor: Marek Czarnecki
Tumulty toruńskie
Słownik języka polskiego na stronach wydawnictwa PWN tak opisuje znaczenie słowa tumult:tumult "zamieszanie i zgiełk wywołane przez wiele osób będących w ruchu" dawniej "zamieszki" Źródło : https://sjp.pwn.pl/sjp/tumult;2578911.html
296 lat temu w roku 1724 miały miejsce wydarzenia, które przeszły do historii pod nazwą „Tumult toruński”. Zamieszki na tle religijnym pomiędzy protestantami i katolikami rozpoczęły się 16 lipca 1724 roku, a tragiczny finał miał miejsce 16 listopada 1794 roku. Jak opisuje Marek Olkuśnik na stronach portalu: https://www.historiaposzukaj.pl/wiedza,wydarzenia,252,tumult_torunski.html
Wyrok ogłoszono 16 listopada. Całą winą obarczono protestantów. Burmistrz Johann Gottfried Roesner, wiceburmistrz Jakob Heinrich Zernecke oraz jedenastu mieszczan skazanych zostało na śmierć. Kilkudziesięciu torunian na kary więzienia. Luteranie mieli także wypłacić odszkodowanie jezuitom, wznieść posąg Matki Boskiej, przenieść swe gimnazjum poza obręb miasta i przekazać zakonowi bernardynów przejęty w okresie reformacji kościół Najświętszej Marii Panny.
August II polecił wykonanie wyroku na pozostałych skazanych. Jedynie wiceburmistrz Zernecke i dwóch mieszczan zdołało uchronić się przed katowskim toporem. Burmistrz Johann Gottfried Roesner i 9 torunian zostało ściętych 7 grudnia 1724 r. Niebywałe okrucieństwo wyroku wywołało oburzenie w Europie, zwłaszcza w państwach protestanckich. Gdy na Zachodzie rodziło się Oświecenie, na Rzeczpospolitą zaczęto patrzeć jako na kraj prześladowań religijnych.
W XX wieku w roku 1989 miał miejsce drugi „Tumult toruński” będący wydarzeniem artystycznym, którego pełna nazwa brzmi: „TUMULT TORUŃSKI ’89 SZTUKA POZA CENTRUM” z dodanym uzupełnieniem: „przegląd toruńskiej plastyki ostatniej dekady wrzesień-październik 1989”.
Komisarzami wystawy byli Leszek Kucz i Marek Żydowicz. W wystawie uczestniczyło 264 artystów będących studentami, absolwentami Wydziału Sztuk Pięknych UMK oraz artystów związanych z Toruniem.
Komisarzami wystawy byli Leszek Kucz i Marek Żydowicz. W wystawie uczestniczyło 264 artystów będących studentami, absolwentami Wydziału Sztuk Pięknych UMK oraz artystów związanych z Toruniem.
W trakcie organizacji wystawy TUMULT TORUŃSKI’89 odwiedziłem z aparatem fotograficznym Ratusz Staromiejski w Toruniu. Odnalezione negatywy 6x6 z Kieva88 wyposażonego w obiektyw typu rybie oko przedstawiam w galerii.
W 1989 roku byłem młodym adeptem sztuki fotograficznej i członkiem ZPAF Okręgu Toruńsko-Bydgoskiego. Udział w wystawie był dla mnie bardzo ciekawym przeżyciem i początkiem nowej drogi życiowej, po której obecnie wspólnie z moją Muzą Jadwigą poruszamy się wzdłuż zagadkowej osi czasu, która stawia coraz to inne wymagania i zmusza do podejmowania zaskakujących decyzji, dając co jakiś czas powody do zadowolenia z obranego kierunku.
Od tamtego wydarzenia upłynęło już ponad trzydzieści lat. Nastąpiła rewolucja w technikach komunikacji. Przenieśliśmy nasze życie i aktywność zawodową do przestrzeni wirtualnej, która nie istniała jeszcze w 1989 roku. Pozostały fotografie oraz katalog wystawy jako pamiątki wystawy, która zmieniła życie wielu osób.
Fundacja Tumult rozrosła się i organizuje co roku Festiwal Camerimage. Festiwal operatorów filmowych jest marką rozpoznawalną na całym Świecie, a od kilku lat powrócił do miejsca jego powstania, czyli do naszego Torunia. Początki Tumultu zachowały się na starych fotografiach i po latach są dokumentem tamtych dni z ich emocjami i nadzieją na przyszłość. Przyszłość jest teraźniejszością, a nawet przeszłością, ponieważ to już trzydzieści lat minęło. Można życzyć pomysłodawcom i organizatorom realizacji planów w kolejnych latach.
